युक्रेनमा रुसको भीषण आक्रमणपछि ट्रम्पले गरे पुटिनको आलोचना, थप प्रतिबन्ध लगाउने धम्की

सहयात्रा टिभी

काठमाडौं । जेठ १२, अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले युक्रेनमा मस्कोले हालसम्मकै सबैभन्दा ठूलो हवाई आक्रमण गरेपछि आफ्ना रुसी समकक्षी भ्लादिमिर पुटिनप्रति तीव्र असन्तुष्टि जनाएका छन् ।

उनले पुटिनप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै युक्रेनमाथिको हालसम्मकै ठूलो हवाई आक्रमणको कडा टिप्पणी गरेका छन्। विरलै पुटिनको आलोचना गर्ने ट्रम्पले भनेका छन्, “आखिर उनलाई भयो के? उनले धेरै मानिस मारिरहेका छन्।” ट्रम्पले पुटिनलाई “सनकी” व्यक्तिसमेत भनेका छन् ।

यसअघि युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले हालैका रुसी हमलाहरूप्रति वाशिंगटनको “मौनता” ले पुटिनलाई प्रोत्साहित गरिरहेको भन्दै मस्कोमाथि कडा प्रतिबन्धसहित “सशक्त दबाब” दिन आग्रह गरेका थिए। आइतबार राति युक्रेनमा रुसले ३६७ ड्रोन र मिसाइल प्रहार गर्दा कम्तीमा १२ जनाको मृत्यु भएको छ भने दर्जनौं घाइते भएका छन्। सन् २०२२ मा पुटिनले पूर्ण आक्रमण सुरु गरेयता एकै रातमा भएको यो सबैभन्दा ठूलो संख्या हो।

सोमबार बिहान पनि युक्रेनका धेरै क्षेत्रमा ड्रोन र मिसाइल आक्रमणको चेतावनी दिने साइरन बजेका थिए। उत्तरपूर्वी सहर खार्किभमा एक बालकसहित कम्तीमा तीन जना घाइते भएको मेयर इहोर तेरेखोभले बताए। आइतबार साँझ न्यु जर्सीमा पत्रकारहरूसँग कुरा गर्दै ट्रम्पले पुटिनबारे भने, “मैले उहाँलाई लामो समयदेखि चिनेको छु, सधैं राम्रो सम्बन्ध रह्यो, तर उहाँले सहरहरूमा रकेट प्रहार गरेर मानिसहरू मारिरहनुभएको छ, र मलाई यो पटक्कै मन परेको छैन।”

रुसमाथि अमेरिकी प्रतिबन्ध बढाउने विचार गर्दै हुनुहुन्छ कि भन्ने प्रश्नमा ट्रम्पले जवाफ दिए, “एकदमै।” अमेरिकी राष्ट्रपतिले यसअघि पटक-पटक यस्तो गर्ने धम्की दिएका छन् – तर मस्कोविरुद्ध कुनै प्रतिबन्ध लागू गरिसकेका छैनन्।

त्यसको केही समयपछि, ट्रम्पले ट्रुथ सोसलमा एक पोस्टमा लेखे कि पुटिन “पूर्ण रूपमा पागल भएका छन्। मैले सधैं भनेको छु कि उहाँ युक्रेनको एउटा टुक्रा मात्र होइन, पूरै युक्रेन चाहनुहुन्छ, र सायद त्यो सही साबित भइरहेको छ, तर यदि उहाँले त्यसो गर्नुभयो भने, यसले रुसको पतन निम्त्याउनेछ!”

तर अमेरिकी राष्ट्रपतिले जेलेन्स्कीका लागि पनि कडा शब्द प्रयोग गरे, “उहाँले जसरी कुरा गर्नुहुन्छ, त्यसले आफ्नो देशलाई कुनै फाइदा पुऱ्याइरहेको छैन।”

“उहाँको मुखबाट निस्कने हरेक कुराले समस्या निम्त्याउँछ, मलाई यो मन पर्दैन, र यो बन्द हुनुपर्छ,” ट्रम्पले जेलेन्स्कीबारे लेखे।

किभका युरोपेली सहयोगीहरूले रुसका लागि थप प्रतिबन्धको तयारी गरिरहे पनि, अमेरिकाले यी शान्ति वार्ताको मध्यस्थता गर्ने प्रयास जारी राख्ने वा प्रगति नभए “पछि हट्ने” बताएको छ। गत हप्ता, ट्रम्प र पुटिनबीच युद्ध रोक्न अमेरिकी प्रस्तावित युद्धविराम सम्झौतामा छलफल गर्न दुई घण्टा लामो फोन वार्ता भएको थियो।

अमेरिकी राष्ट्रपतिले उक्त वार्ता “धेरै राम्रो” भएको विश्वास व्यक्त गर्दै रुस र युक्रेनले युद्धविराम र “युद्धको अन्त्य” का लागि “तत्काल” वार्ता सुरु गर्ने बताएका थिए। युक्रेनले ३० दिने युद्धविरामका लागि सार्वजनिक रूपमा सहमति जनाएको छ।

पुटिनले रुसले युक्रेनसँग “सम्भावित भविष्यको शान्ति” बारे “समझदारी पत्र” तयार गर्न काम गर्ने मात्र बताएका छन् – जसलाई किभ र उसका युरोपेली सहयोगीहरूले ढिलाइ गर्ने रणनीतिको रूपमा व्याख्या गरेका छन्।

सन् २०२२ पछि पहिलो प्रत्यक्ष युक्रेनी-रुसी वार्ता १६ मेमा टर्कीको इस्तानबुलमा भएको थियो। गत हप्ता भएको एक प्रमुख युद्धबन्दी आदानप्रदानबाहेक, लडाइँ रोक्ने दिशामा कुनै प्रगति भएको छैन। हाल रुसले युक्रेनको करिब २० प्रतिशत भूभाग नियन्त्रणमा लिएको छ। यसमा क्राइमिया – युक्रेनको दक्षिणी प्रायद्वीप, जसलाई मस्कोले सन् २०१४ मा आफ्नो कब्जामा लिएको थियो ।